„I ślubuje Ci miłość, wierność i uczciwość małżeńską, oraz że Cię nie opuszczę aż do śmierci” – nie jedna mama i nie jeden tata przy tych słowach uronił łezkę, a niejednokrotnie zdarzyło się to również i innym obecnym na ślubie. Nic w tym dziwnego, w końcu przysięga małżeńska jest najbardziej wzruszającym i doniosłym momentem podczas całej ceremonii. Jest ona również szczególnie istotna dla każdej wierzącej Młodej Pary, ale zanim do niej dojdzie, szczęśliwie zakochani muszą spełnić pewne wymogi formalne. Jeśli zastanawiacie się jakie dokumenty są potrzebne do ślubu kościelnego, zachęcamy do lektury poniższego artykułu.

Co jest potrzebne do ślubu kościelnego — dokumenty z urzędu

Za czasów PRL-u wymagano, by ślub cywilny odbył się przed ceremonią kościelną, co dokładało zachodu w organizacji uroczystości. Na szczęście obecnie mamy do czynienia ze ślubem konkordatowym, który definiuje się jako ślub wyznaniowy posiadający skutki prawne. Młoda Para po wyjściu z kościoła jest zatem małżeństwem w świetle religijnym i jurystycznym. Oznacza to, że gromadząc dokumenty na ślub kościelny, musicie uwzględnić również wizytę w Urzędzie Stanu Cywilnego. Potrzebujecie stamtąd zaświadczanie stwierdzające brak przeciwwskazań do zawarcia ślubu, które następnie należy przekazać duchownemu.

Nauki przedmałżeńskie i z Poradni Życia Rodzinnego

Ślub kościelny wiąże losy dwojga osób nierozerwalnym węzłem małżeńskim, co według wyznania rzymskokatolickiego oznacza, że poza kilkami uzasadnionymi przypadkami, nie da się go unieważnić. Jest to zatem decyzja, która wymaga szczególnego przemyślenia i przygotowania, czemu mają służyć nauki przedmałżeńskie organizowane w parafiach. Na spotkaniach omawia się ważne kwestie dotyczącego wspólnego życia m.in.  źródła potencjalnych konfliktów, prawa i obowiązki czy przeszkody do zawarcia małżeństwa. Uczestnicy mogą poddać się głębokiej refleksji potrzebnej do zbudowania trwałej oraz wartościowej relacji. Taki kurs przedmałżeński można odbyć w kilku formach. W klasycznej wersji  są to ok. 2-godzinne spotkania odbywające się raz lub dwa razy w tygodniu i trwające nawet do dwóch miesięcy. Przyśpieszona wersja weekendowa, jak sama nazwa wskazuje, odbywa się w jeden weekend, natomiast spotkania trwają zdecydowanie dłużej, bo nawet do 8 godzin. Obecnie możliwe są również spotkania online, ale nie wszystkie parafie dopuszczają takie rozwiązanie. Ukończenie nauk kończy się otrzymaniem stosownego oświadczenia.

Z punktu widzenia Kościoła głównym celem przyjmowania sakramentu małżeństwa jest tworzenie nowej rodziny, a co za tym idzie posiadanie potomstwa. Mając to na uwadze, przyszłe Młode Pary oprócz nauk przedmałżeńskich muszą odbyć trzy wizyty w Poradni Życia rodzinnego. W przeciwieństwie do nauk, które najczęściej odbywają się w formie grupowej, te spotkania mają indywidualny charakter. Obejmują one zagadnienia związane z naturalnym planowanie rodziny oraz dopuszczalne przez wiarę katolicką metody antykoncepcji. Często są wpisane w harmonogram kursu przedmałżeńskiego, ale może zdarzyć się też tak, że na wizyty będziecie musieli umówić się samodzielnie. Podpis z Poradni Życia Rodzinnego jest tym, co koniecznie trzeba mieć, gdy szykujecie się do ślubu kościelnego.

Co do ślubu kościelnego — spowiedź

Przystępując do przyjęcia sakramentu, należy być w stanie łaski uświęcającej. Tak jest w przypadku Pierwszej Komunii Świętej czy bierzmowania i to samo tyczy się ślubu kościelnego. W kwestii tego ostatniego duchowni z reguły zalecają dwie spowiedzi. Jedną na 2-3 miesiące przed ceremonią oraz drugą tuż przed. Wcześniejsza spowiedź nie jest jednak możliwa w przypadku par, które mieszkają razem przed ślubem, ponieważ nie spełniają one warunków spowiedzi i nie mogą otrzymać rozgrzeszenia. Ci narzeczeni odbywają jedną spowiedź na dzień lub dwa przed uroczystością.

Przebieg i formuła sakramentu pokuty jest taka sama jak w innych przypadkach, należy jedynie poinformować duchownego, że jest to spowiedź przedmałżeńska i po zakończeniu poprosić go o podpis na zaświadczeniu potwierdzającym jej odbycie.

Na ile przed planowanym ślubem należy załatwiać wszelkie formalności w kościele?

Jeśli zdecydowaliście się na ślub kościelny to formalności z nim związane, należy zacząć załatwiać na kilka miesięcy przed ceremonią. Przyjęło się, że nie później niż trzy miesiące przed, ale zaleca się sześć miesięcy wcześniej tak by bez zbędnego pośpiechu i stresu zdążyć ze wszystkim. Z drugiej strony trzeba mieć na uwadze, że niektóre dokumenty mają określony czas ważności, a zatem przygotowań nie powinno się rozpoczynać ze zbyt dużym wyprzedzeniem. Poniżej w formie skondensowanej przedstawiamy listę formalności, a także obowiązujące terminy zaświadczeń:

• wizytę w parafii, w której odbywał się chrzest i bierzmowanie – otrzymacie tam ważne przez 3 miesiące zaświadczenia o przyjęciu obydwu tych sakramentów
•  wizyta w kancelarii Kościoła, w którym będzie odbywał się ślub – ustalicie na niej termin oraz godzinę ślubu, a także spiszecie z duchowym protokół przedślubny
• wizyta  Urzędzie Stanu Cywilnego -zdobyte tam zaświadczenie o braku przeciwwskazań do zawarcia małżeństwa jest ważne przez 6 miesięcy
• kurs przedmałżeński obejmujący nauki oraz trzy spotkania z przedstawicielami Poradni Życia rodzinnego.
•  zapowiedzi przedślubne – zaświadczenie jest ważne przez 6 miesięcy
• spowiedź przedślubna
• spisanie aktu ślubu – podpisany w obecności świadków, który potwierdza zawarcie ślubu w świetle prawnym.

Co jest potrzebne do ślubu kościelnego — indywidualne sytuacje

Marzycie o ślubie konkordatowym, ale wasza druga połówka jest ateistą lub wyznaje inną religię? Prawo kościelne pozwala na zawarcie takiego związku małżeńskiego, jednak wymaga ono spełnienia dodatkowych warunków. Co jest zatem potrzebne do ślubu w kościele w takiej sytuacji?

Po pierwsze strona katolicka musi zadeklarować, że nie zmieni ona podejścia do wiary, a w przyszłości wychowa według jej zasad swoje dzieci. Po drugie strona niewierząca lub odmiennego wyznania również składa stosowne oświadczenie, zapewniając w nim, że nie będzie przyszłemu małżonkowi utrudniać i przeszkadzać w pogłębianiu wiary. Do sformalizowania tego związku potrzebna jest jeszcze szczera rozmowa z biskupem, który na jej podstawie wystawia dyspensę, czyli zgodę na zawarcie małżeństwa.

Kolejną nietypową sytuacją jest ponowne małżeństwo. Jest to możliwie tylko w przypadku, gdy na mocy kościoła pierwszy ślub został uznany za nieważny, a prawomocny wyrok sądu kościelnego nie zawiera przeciwwskazań do ponownego ożenku. Pismo z sądu należy przedstawić duchownemu podczas wizyty w kancelarii.

Zapowiedzi przed ślubem kościelnym — ile wcześniej?

Zapowiedzi ślubne to ustna lub pisemna forma przekazania informacji o zawarciu związku małżeńskiego. Mogą być one ogłoszone z ambony, umieszczone na tablicy informacyjnej lub na stronie internetowej parafii. Prawo kanoniczne jest w tej kwestii bardzo precyzyjne i mówi, że:

• zapowiedzi ogłasza się po mszy świętej przez dwie lub trzy niedziele – minimum stanowią dwa dni o charakterze świątecznym
• pisemne zapowiedzi muszą być widoczne minimum przez 8 dni, w tym również minimum dwa o charakterze świątecznym
• zapowiedzi odbywają się zarówno w parafii Panny Młodej, jak i Pana Młodego.

Zastanawiacie się, czemu mają służyć zapowiedzi ślubne? Ich znaczenie nie jest czysto informacyjne, ale ma związek ze spisanym wcześniej protokołem przedślubnym, podczas którego deklarowaliście brak przeszkód do zawarcia małżeństwa. Podanie informacji do opinii publicznej z uprzednim wyprzedzeniem ma zapobiegać ślubom, które z punktu widzenia Kościoła nie mogą mieć miejsca. Oznacza to, że każda osoba będąca we wspólnocie, która dysponuje odpowiednią wiedzą na temat przeciwności, może zgłosić swoje obiekcie duchownemu. Należy jednak mieć na uwadze, że insynuacje te muszą być poparte faktami i nie mają nic wspólnego z prywatnymi odczuciami.

Nie da się ukryć, że uroczystości wyznaniowe wymagają nieco więcej zachodu niż ceremonie cywilne. Podczas ich organizacji należy pamiętać, że ślub kościelny to nie tylko dokumenty czy formalności, ale również wystrój kościoła, wybór czytań, oprawa muzyczna i w końcu zaproszenia ślubne, które wręczone gościom są zwieńczeniem zaangażowania i przygotowań.